دیدگاهی در خصوص حرکت گله ای یا Herd Mentality و تقابل عوام با نخبه ها
«حرکت گله‌ای» یا «herd mentality» به معنای رفتاری است که افراد در یک گروه به جای تصمیم‌گیری مستقل، از تصمیمات و رفتارهای دیگران پیروی می‌کنند. این مفهوم در حوزه‌های مختلفی مانند اقتصاد، روانشناسی اجتماعی، و علوم سیاسی مورد بررسی قرار می‌گیرد. افراد در این وضعیت به دلیل ترس از اشتباه کردن، احساس امنیت در جمع، یا فشار اجتماعی، تمایل دارند از رفتار جمعی پیروی کنند.
مثال‌هایی از حرکت گله‌ای:
- بازارهای مالی: سرمایه‌گذاران ممکن است به دلیل مشاهده رفتارهای خرید یا فروش دیگران، بدون تحلیل دقیق و فقط برای اینکه از قافله عقب نمانند، دست به معاملات بزنند.
- رفتارهای اجتماعی: در مواقع اضطراری مانند آتش‌سوزی یا حوادث طبیعی، افراد ممکن است بدون ارزیابی وضعیت، از رفتار دیگران پیروی کنند.
- رسانه‌های اجتماعی: انتشار اطلاعات و شایعات در شبکه‌های اجتماعی معمولاً بر اساس حرکت گله‌ای است که می‌تواند به سرعت گسترش یابد.
تقابل «عوام در مقابل نخبه‌ها»:
این تقابل به اختلاف دیدگاه‌ها و تصمیم‌گیری‌های بین عموم مردم و نخبه‌ها یا متخصصان اشاره دارد. عوام معمولاً بر اساس تجربیات روزمره و اطلاعات عمومی تصمیم می‌گیرند، در حالی که نخبه‌ها و متخصصان بر اساس تحلیل‌های علمی، داده‌ها و تحقیقات تخصصی عمل می‌کنند.
عوامل موثر در این تقابل:
- سطح دانش و اطلاعات: نخبه‌ها معمولاً دارای اطلاعات تخصصی و عمیق‌تری هستند، در حالی که عوام ممکن است به اطلاعات سطحی و عمومی دسترسی داشته باشند.
- اعتماد: عوام ممکن است به نخبه‌ها و تخصص آنها اعتماد نکنند و به اطلاعات و تجربیات خود بیشتر اهمیت دهند.
- تاثیر رسانه‌ها: رسانه‌ها می‌توانند نقش مهمی در شکل‌دهی به افکار عمومی و تقابل بین دیدگاه‌های عمومی و تخصصی داشته باشند.
دیدگاه‌های مختلف:
- جان استوارت میل: او معتقد بود که نخبه‌ها باید نقش هدایتگر را داشته باشند و تصمیمات کلان بر اساس تخصص و دانش اتخاذ شود.
- ژان ژاک روسو: او بر اهمیت اراده عمومی تاکید داشت و معتقد بود که تصمیمات باید بر اساس نظرات عموم مردم گرفته شود، حتی اگر نخبه‌ها دیدگاه متفاوتی داشته باشند.
نتیجه‌گیری:
حرکت گله‌ای نشان‌دهنده قدرت نفوذ اجتماعی و روانشناختی جمع بر فرد است. تقابل عوام در مقابل نخبه‌ها نیز به پیچیدگی‌های تصمیم‌گیری در جوامع دموکراتیک و اهمیت اعتماد و اطلاعات صحیح اشاره دارد. برای رسیدن به تصمیمات بهینه، ترکیبی از دیدگاه‌های عمومی و تخصصی لازم است.